Bölgede yaşanana zirai don sonrasında çiftçilerin ilk olarak topraktan buzlanma olup olmamasına bakması gerektiğini dile getiren Ziraat Yüksek Mühendisi Mustafa Yüce, "İlk saatlerde halen donma toprakta devam ediyor ise sulama yaparak toprakta bulunan buz çözmeli ve zararın ilerlemesine engel olunmalıdır. Asla ağaç yapraklarını gözlemlemeden budama yapılmamalıdır" dedi.

Meteorolojinin uyarı yaptığı Elazığ ve bölgede kar yağışı ile zirai don etkili oldu. Yaşanan don olayının ardından kayısı, üzüm, dut olmak üzere birçok ürün zarar gördü. Bunun üzerine Fırat Üniversitesi Keban Meslek Yüksekokulu Ziraat Yüksek Mühendisi Öğr. Gör. Mustafa Yüce, çiftçileri uyararak önemli bilgiler verdi.

Zirai don sunucu zarara uğrayan tüm çiftçilere geçmiş olsun dileklerini ileten Yüce, "Gerek ilimizden ve gerekse il dışından tarafıma iletilen resimleri incelediğimde rakıma, ısıya ve hava nemine bağlı olarak farklı boyutlarda donma vakalarının olduğunu fark ettim. Bazı alanlarda zararın yüzeysel oluşu beni rahatlatırken, bazı alanlarda don hasarının çok daha derin olduğunu gördüm. Böyle vakalarda, ilk önce toprakta buzlanmanın olup, olmadığı kontrol edilmelidir. İlk saatlerde halen donma toprakta devam ediyor ise sulama yaparak toprakta bulunan buz çözmeli ve zararın ilerlemesine engel olunmalıdır. Bahçelerimizde don zararının düzeyini belirlemek için biraz zamana ihtiyacımızın olduğunu unutmamalıyız. Bölgelere bağlı olarak değişik oranlarda doku zararının olacağını aşikardır. Asla ağaç yapraklarını gözlemlemeden budama yapılmamalıdır" diye konuştu.

"Yaprakların dökülmeden kalmasıdır ki don zararının dallara kadar ulaştığının habercisidir"

Sürgün zararının körpe yapraklarda siyahlaşma şeklinde, daha olgun yapraklarda ise kahverengi renk ile tespit edildiğini aktaran Yüce, "Bu hasar tüm sürgünlerde ve hatta sürgünlerin her bölgesinde eşit düzeyde oluşmayabilir. Tamamı hasar almayan sürgünlerde büyüme ve gelişme devam edecektir. Üzüm gibi bitkilerde yeniden canlı sürgünler görmek ve üzüm taslağı oluşumu ile karşılaşmak mümkündür. Bu durum en hafif senaryodur ve verim kaybı ile tamamlanacaktır. Şayet don zararına uğramış ağaçlarımızın üzerindeki yapraklarda zamanla dökülmeler oluşuyor ise hasarın yeşil aksam ile sınırlı kaldığını söyleyebiliriz. Büyük ihtimal ile ağaçlarımız yeniden sürgün verecek ve zararımız bu yıl verim kaybı ile sonuçlanacaktır. En kötü senaryo ilerleyen zamanda yaprakların dökülmeden kalmasıdır ki don zararının dallara kadar ulaştığının habercisidir. Bu durumda ilerleyen zamanlarda budama yaparak hasarlı dalları ağacın gövdesinden uzaklaştırmak gerekecektir. Bahçemizde verim kaybı muhtemelen bir sonraki sezona da sarkacaktır. Bahçelerimizde yaşanan bu zirai don olayını hafif hasarlarla atlatmış olsak bile, yapmamız gereken bazı önemli uygulamalar bulunduğunu hatırlatmak zorundayım" şeklinde konuştu.

"Donma vakaları bitkilerimizin strese girmelerine ve gelişmelerinin durmasına sebep olabilir"

Yüce, "Yaşanan bu donma vakaları bitkilerimizin strese girmelerine ve gelişmelerinin durmasına sebep olabilir. Bitkilerimizi bu stresten, sağlam yapraklar üzerine yaprak gübreleri ve gelişim düzenleyiciler, kök bölgesinden ise hızlı çözünen toprak gübreleri kullanarak çıkartabiliriz. Aksi halde sürgünlerin yeniden aktifleşmesi gecikecek ve elde edeceğimiz muhtemel verimimiz düşecektir. Az dahi olsa, oluşan dona bağlı olarak meydana gelen doku zararı ağaçlarımızı hastalıklara açık hale getirecektir. Dolayısı ile tüm hastalıklar çiftçilerimiz tarafından geçen dönemlere göre çok daha titizlikle takip edilmeli ve zamanında müdahalelere geç kalınmamalıdır. Temennim, böyle olumsuz olayların tekrar yaşanmamasıdır. Unutulmamalıdır ki bahçe tarımı tüm çevre şartlarına açık, tarımsal riskin yüksek olduğu bir daldır. Tarım sigortaları tam olarak bu vakalar içindir" ifadelerini kullandı.