Çankırı'da faaliyet gösteren bir tuz fabrikası, üretim sırasında açığa çıkan buhardan elektrik üreterek yılda yaklaşık 7,5 milyon lira tasarruf sağlıyor. Fabrika üretim sonrasında havaya karışan buharı tekrar ekonomiye kazandırarak kaynak verimliliğinde de örnek bir tesis oldu.
Türkiye'nin önemli tuz üretim tesislerinden bir tanesi olan ve Çankırı'da faaliyet gösteren fabrika, rafine tuz üretiminde kullandığı buhar ile aynı zamanda elektrik de üretiyor. Buhara dayalı ısıtma sistemi kullanan fabrika, bünyesinde kurduğu kojenerasyon sistemi sayesinde fabrikanın ihtiyacı olan elektriği de üretiyor. Fabrika aylık yaklaşık 600 bin kilovatlık elektrik üreten sistem sayesinde, yılda 7,5 milyon lira tasarruf sağlıyor.
Yıllık 100 bin ton üretim yapan fabrika, KUZKA'nın desteğiyle üretimini iki katına çıkardı
2002 yılında kurulan fabrikada yıllık 100 bin ton tuz üretimi yapılırken, Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı (KUZKA)'nın sağladığı makine ekipman destekleriyle fabrika, üretim kapasitesini iki katına çıkartarak 200 bin tona ulaştı.
Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı, 2012 yılında Sanayi Üretiminin Arttırılması Mali Destek Programı kapsamında "Sanayi İşletmelerinin Üretim Kapasitelerinin Arttırılması ve Modernizasyonu Projesi" ve 2013 yılında İktisadi Kalkınma Mali Destek Programı kapsamında "İşletmelerin Üretim/Hizmet Kapasitesinin Arttırılması ve Kalite Standardının Yükseltilmesi Projesi" ile şu ana kadar yaklaşık 500 bin TL destek sağladı.
Bunların dışında KUZKA Çankırı Yatırım Destek Ofisi tarafından da şirkete, yaklaşık 110 milyon TL tutarındaki kapasite artışı yatırımı ve 30 milyon TL tutarındaki 2,5 mw kapasiteli kojenerasyon tesisi yatırımı için çevrimiçi sistemde yatırım teşvik belgesi başvurusu ve bu belgenin başvurusu için gerekli diğer belgeler konusunda yatırım danışmanlığı desteği sunuldu.
"Kojenerasyon sistemi sayesinde elektrik üretebiliyoruz"
Çankırı'da faaliyet gösteren tuz fabrikasının Müdürü Makine Mühendisi Hasan Akgüç, fabrikada tuzu işlemek için su buharı kullanıldığını anlattı. İhtiyaç duydukları buharın tedarik edilmesi için yaptıkları sistem yatırımının aynı zamanda fabrikanın elektrik ihtiyacını da büyük oranda karşıladığını ifade eden Akgüç, bunu da Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın ilgili kuruluşu olan TÜBİTAK destekli bir Ar-Ge projesiyle hayata geçirdiklerini söyledi.
'Elektrik ve ısının birlikte üretildiği birleşik enerji sistemi" olarak tanımlanan kojenerasyon sisteminin küçük bir termal santral örneği olduğuna dikkati çeken Akgüç, bu sayede kapasitelerini üç katına çıkararak hem yatırıma ve istihdama hem de ülke ekonomisine katkı sağladıklarını kaydetti.
"Fabrikamızın elektrik ihtiyacının 3'te 2'sini kojenerasyon sistemi sayesinde sağlıyoruz"
Rafine tuz tesislerinde buhara dayalı bir ısıtma sisteminin ihtiyaç olduğunu belirten Akgüç, "Bunun bir diğer ismi de Termik Rafinasyon Sistemidir. Termik Rafinasyon sistemiyle fabrikamızda tuz üretimi yapıyoruz. Dolayısıyla bir kazana ve buhara ihtiyaç duymaktaydık. Biz, bunu gerçekleştirirken aynı zamanda elektriğimizi de üretmek üzere bir kojenerasyon sistemi tasarladık ve bunu gerçekleştirdik. Yani rafine tuz tesisimizde ihtiyacımız olan buharı önce yüksek sıcaklık ve basınçta üreterek türbinden geçirmek suretiyle tesisin ihtiyaç duyduğu elektriği de üretmiş oluyoruz. Buradan çıkan buharı da tuz prosesindeki ihtiyaç buharı olarak değerlendiriyoruz. Bu şekilde tesisimizin ihtiyaç duyduğu toplam elektrik ihtiyacının 3'te 2'sini kojenerasyon sisteminden sağlamış oluyoruz. Bu da işletmemize çok büyük bir maddi katkı sağlıyor." dedi.
"Fabrikamızı geliştirmemizde KUZKA'nın çok büyük desteklerini gördük"
Tesisisin modernizasyonunda KUZKA Çankırı Yatırım Destek Ofisi'nin çok büyük desteklerini gördüklerini vurgulayan Akgüç, şöyle konuştu:
"Üretim yaparken yeni yatırımlarla fabrikamızda da gelişmeleri sürekli takip ediyoruz. Bu sayede modern üretimi takip ediyoruz. Fabrikamızı modernleştirme ve geliştirme çalışmalarımızda Çankırı Yatırım Destek Ofisi'nin çok büyük desteklerini gördük. Sistemin kendisini yenilemesiyle ilgili özellikle robotik sistemlerin kurulmasında, otomatik sistemlerin kurulmasında aynı zamanda ilave kapasite artırımındaki diğer ek ve revizyon yatırımlarında çok Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı'ndan büyük destekler aldık. Bu yüzden katkı yapan KUZKA'ya teşekkür ediyoruz".
2002 yılında Çankırı'da kurulan fabrikanın kuruluşundan bu yana 18 tane proje yürüttüklerini söyleyen Akgüç, "Bu projelerin başlangıcı 2002 yılı oluyor. Bunlar Avrupa Birliği destekli projelerdi. Ondan sonra KUZKA'nın aracılığıyla projelerimiz devam etti. KUZKA ile şu ana kadar 5 tane proje yürüttük. Bu projelerin toplam tutarı da 6 milyon lira civarındadır" ifadelerini kullandı.