Orucu Bozup Hem Kaza Hem Keffarat Gerektiren Durumlar

MÜFTÜ BEYİN YAZISI

Ra­ma­zan­da oruç­lu bu­lu­nan kim­se ge­ce­den ni­yet­len­miş ola­rak aşa­ğı­da açık­la­ya­ca­ğı­mız oru­cu bo­zan hal­ler­den bi­ri­ni bi­le­rek ken­di is­te­ğiy­le ve mec­bur kal­ma­dan ya­par­sa ve bun­dan son­ra has­ta­lık gi­bi oru­cu boz­ma­yı mü­bah kı­lan bir özür de or­ta­ya çık­maz­sa ve­ya bun­lar­dan ön­ce yol­cu­luk du­ru­mu or­ta­ya çık­maz­sa hem ka­za hem de keffâret ge­re­kir.
Bun­lar­dan bi­ri­ni ge­ce­den ni­yet­len­me­miş kim­se ve­ya ço­cuk ya­par­sa ya­hut Ra­ma­zan­da tu­tu­la­ma­yan bir oru­cun ka­za­sı sı­ra­sın­da ve­ya Ra­ma­zan dı­şı bir oruç sı­ra­sın­da ya­pı­lır­sa, ya­hut unu­tu­la­rak, ha­ta ve­ya ce­bir al­tın­da olur­sa ya­hut has­ta­lık ve­ya yol­cu­luk gi­bi şer'i özür­ler or­ta­ya çı­kar­sa bun­lar­dan ötü­rü keffâret ge­rek­mez, yal­nız ka­za et­mek ge­re­kir.
Hem ka­za hem de keffâret ge­rek­ti­ren du­rum­la­rı iki grup­ta top­la­mak müm­kün­dür.
1) Şer'î bir özür ol­mak­sı­zın gı­da ve­ya gı­da özel­li­ği ta­şı­yan her tür­lü mad­de­yi bi­le­rek al­mak. Meselâ; bi­le­rek ye­mek, iç­mek, ilâç al­mak, si­ga­ra iç­mek, af­yon, haş­haş ve ben­ze­ri uyuş­tu­ru­cu mad­de­le­ri al­mak gi­bi. Çün­kü bun­lar­da şeh­vet ol­du­ğu açık­tır. Ye­mek, mu­tat ola­rak ye­ni­le­cek olan her şe­yi kap­sa­mı­na alır. ek­mek, çiğ ve­ya piş­miş et çe­şit­le­ri, yağ, pey­nir, süt, mey­ve­ler, seb­ze­ler, mey­ve su­la­rı, buğ­day, kav­rul­muş ar­pa, su, kar, buz, do­lu, kar­puz, ka­vun, yaş olup te­miz bu­lu­nan kar­puz ka­bu­ğu, üzüm ta­ne­si, ta­ze üzüm yap­ra­ğı, ye­nil­me­si mu­tat olan di­ğer yap­rak­lar, bit­ki­ler, her­han­gi bir ilâç, ye­nil­me­si mu­tat olan top­rak ve­ya ça­mur ve ben­ze­ri ağız dı­şın­dan içe­ri alı­nan mad­de­ler yi­ye­cek kap­sa­mı­na gi­rer. Bun­la­rın ağı­za alı­nıp çiğ­nen­me­si, ta­dı­nın bo­ğa­za git­me­si ve yu­tul­ma­sı oru­cu bo­zar, hem ka­za ve hem keffâret ge­re­kir. Tü­tün, nar­gi­le, en­fi­ye ve emi­len bir pas­ti­lin ve­ya şe­ke­rin bo­ğa­za gi­den ta­dı da iç­ki­ler gru­bu­na gi­rer.
An­cak bu mad­de­ler ağız­da ezil­dik­ten son­ra yu­tul­maz ve ta­dı da bo­ğa­za ulaş­ma­mış olur­sa oru­cu boz­maz­lar.
Di­ğer yan­dan gıy­bet et­tik­ten son­ra, de­di­ko­du­nun oru­cu boz­du­ğu­nu, yi­ne kan al­dır­dık­tan son­ra ve­ya şeh­vet­le öpüş­tük­ten son­ra oru­cun bo­zul­du­ğu­nu sa­na­rak bi­le­rek ye­mek de keffâreti ge­rek­ti­rir. An­cak bu ko­nu­da fa­kih bir kim­se fet­va ve­rir de ye­mek ye­nir­se ka­za ye­ter­li olur. Yi­ne ağ­zı­na gi­ren yağ­mur su­la­rı­nı yut­mak ve­ya eşi­nin tük­rü­ğü­nü yut­mak da keffâreti ge­rek­ti­rir. Çün­kü bun­lar­dan şeh­vet du­yu­lur. Az mik­tar­da tuz ye­mek de keffâreti ge­rek­ti­ren hal­ler­den­dir.
Bu ko­nu­da da­ya­nı­lan de­lil, Hz. Ai­şe ( r.anhâ ) 'nin rivâyet et­ti­ği; “Oruç an­cak gi­ren­den bo­zu­lur, çı­kan­dan bo­zul­maz.” ha­di­si­dir.
2) Cin­sel ar­zu­yu tam ola­rak tat­min et­mek. Bu da ön ve­ya ar­ka uzuv­lar­dan is­tek­le cin­sel te­mas­ta bu­lun­mak su­re­tiy­le olur. Bu iliş­ki­de bo­şal­ma ol­ma­sa­da te­ma­sın ger­çek­leş­me­si ile cin­sel iliş­ki­de bu­lu­nan da, ken­di­siy­le te­mas edi­len de keffâretle yü­küm­lü olur. An­cak te­mas edi­le­nin ya­şa­yan ve şeh­vet du­yu­la­bi­le­cek yaş­ta bir in­san ol­ma­sı şart­tır.
Eğer bir ka­dın ken­di­si­ni kü­çük ço­cuk ve­ya akıl has­ta­sı ile cin­sel te­mas­ta bu­lun­mak için tes­lim et­se, yi­ne ken­di­si­ne keffâret ge­re­kir.
Bu ko­nu­nun da­yan­dı­ğı de­lil, Ra­ma­zan­da gün­düz eşiy­le cin­sel te­mas­ta bu­lu­nan bedevî ile li­gi­li olay­dır. Hz. Pey­gam­ber bu be­de­vi­ye keffâret ge­rek­ti­ği­ne hük­met­miş­ti. Bu keffâret de ya kö­le azat et­mek ya­hut bu­nu bu­la­maz­sa ve­ya gü­cü bu­na yet­mez­se peş­pe­şe iki ay oruç tut­mak­tır. Eğer iki ay peş­pe­şe oruç tut­mak­tan da âciz olur­sa alt­mış yok­su­lu do­yur­mak­tır.