Fırat Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fahrettin Yakuphanoğlu’nun geliştirdiği ’zamana bağlı foto tepki ölçüm sistemi’ sağlık, biyoteknoloji ve nanoteknoloji gibi birçok alanda kullanılabilirliğiyle dikkat çekiyor. Yerli ve milli olan bu benzersiz teknoloji, Türkiye’nin ileri teknoloji ihracatında önemli bir yer edinmeyi hedefliyor.
Fırat Üniversitesi (FÜ) Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fahrettin Yakuphanoğlu, Fırat Teknokent’te kurduğu Fytronix Yüksek Teknoloji şirketinde geliştirdiği ’zamana bağlı foto tepki ölçüm sistemi’ ile dünya çapında ses getirdi. Bu benzersiz teknoloji, sensörlerin ışığa verdiği tepkileri analiz ederek sağlık, biyoteknoloji ve nanoteknoloji gibi birçok alanda kullanılabilirliğiyle dikkat çekiyor. Prof. Dr. Yakuphanoğlu, bu cihazın Türkiye’de geliştirilip üretildiğini ve dünyada bir muadili olmadığını belirterek, “Zamana bağlı olarak sensörlerin ışığa verdiği tepkileri ölçen bu sistemi, fotonik teknolojisini kullanarak geliştirdik. Sistem, sensörlerin elektriksel özelliklerini analiz ederek görünür, ultraviyole (UV) ve infrared (kızılötesi) bölgelerde kolaylıkla test imkânı sunuyor” dedi.
Cihazın özellikle sağlık ve gıda güvenliği alanlarında önemli bir potansiyele sahip olduğunu kaydeden Yakuphanoğlu, sistemin yeni doğanlarda sarılık tedavisinde fototerapi desteği sunarak evde tedavi imkanı sağlayabildiğini kaydetti. Ayrıca, biyoteknoloji ve nanoteknoloji alanlarında da kullanılabilen cihaz, kanser tedavisinde nano partiküllerle uygulanabilir çözümler sunduğunu ifade etti. Üç buçuk yıllık bir AR-GE süreciyle geliştirilen ve tamamen yerli üretim olan cihaz, hem yurt içinde hem de yurt dışında ilgi görüyor. Türkiye’de İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ve çeşitli üniversitelere satılan cihaz, yurtdışında ilk olarak Pakistan’a ihraç edildi. İkinci ihracat ise Amerika Birleşik Devletlerindeki bir üniversiteye yapıldı.
Öte yandan, şu anda bu cihaz için 10 farklı ülkeden teklifler alındığı bildirildi.

Cihaza yoğun talep var
Dünya çapında fark oluşturan bu sistemin, Türkiye’nin ileri teknoloji ihracatında önemli bir yer tutması beklendiğini ifade eden Yakuphanoğlu, ’’Üretmiş olduğumuz sistem ’Time Resolved Photoresponse Measurement’ dediğimiz zamana bağlı olarak bir sensörün ışığa olan tepkisini analiz eder. Bu sistemi ilk olarak biz gerçekleştirdik. Yani üretimini Türkiye’de yaptık. Bu cihazın benzeri ve muadili şu anda dünyada yoktur. Bu cihaz özellikle ’Fotonik’ teknolojisini kullanarak sensörlerin elektriksel özelliklerini dediğimiz foto tepki, foto duyarlık time resolved yani rise (artış) ve decay (azalış) ölçümlerini yaparak bir sensörün ışık altındaki tepkilerini analiz eden bir sistem. Bu sistemde özellikle ’UV’ bölgesinde çalışan sensörleri, görünür bölgede (VIS) çalışan sensörleri ve ’Infrared’ bölgede çalışan sensörleri kolaylıkla analiz edebilirsiniz. Bu sensörü siz hastanede kullanacaksanız, hastanede özellikle tanı tedavisinde işe yarar. Örnek verecek olursak, genellikle yeni doğan bir çocukta ilk olarak sarılık hastalığı olur. Sarılık hastalığı belli bazı etkiler sonucu her yeni doğanda oluşur. Dolayısıyla bu sarılık hastalığını özellikle bu kullanmış olduğumuz sistemdeki ışık sistemiyle yani fototerapi sistemiyle kolaylıkla yeni doğanı evde tedavi edebilirsiniz’’ diye konuştu.

Cihaza yurt içi ve yurt dışında talep olduğuna dikkat çeken Yakuphanoğlu, ’’Biz bu sistemde kullanılan sensörleri siz üretip kendi sisteminize tanıttığınızda sistem otomatik olarak bu bilgileri kaydederek sizin ürünlerinizin güvenli olup olmadığını kolaylıkla, bu bilgiyi kontrol ederek verir. Foto tepki sistemi, ultraviyole, görünür bölge foto tepki sistemi ve İnfrared foto tepki sistemi olarak bu üç bölgeyi farklı alanda kullanabilirsiniz. Böyle bir sistemi siz ürün olarak kullanmak istediğinizde özellikle sensör teknolojisinde biyoteknolojide nanoteknolojide sağlık teknolojisinde nanomedicine uygulamalarında kullanılabilir. Böyle bir sensör sistemini kanser tedavisinde vücuda nano partikül enjekte ederek kullanabilirsiniz dolayısıyla üretmiş olduğumuz sistem şu anda Türkiye’de ve yurtdışındaki bilim insanları tarafından ihtiyaç duyulan bir foto sensör sistemidir. Cihazımız Türkiye’de İzmir İleri Teknoloji Enstitüsüne sattık. Daha sonrasında aynı sistemi Türkiye’ deki birkaç üniversiteye ve yurtdışına ihracat olarak ilk ürünümüzü Pakistan’a gönderdik. İkinci ürünümüzü ise Amerika’da bir Üniversiteye gönderdik. Şu anda bu hazır üretmiş olduğumuz sistemin mevcut olarak tekliflerini minimumda 10 farklı ülkeye vermiş olduk” şeklinde konuştu.