TÜSAYDER Başkanı Meriç Atalay global şirketlerin yüzde 71’inin yapay zekayı en az 1 fonksiyonda kullandıklarını ve bu oranın hızla yükseldiğini söyleyerek, "Yapay zekayı kullanan şirketlerin maliyetlerinin de düştüğünü görüyoruz. Bugünün değişen dünyasına uyum sağlayamayan şirketlerin var olmak için önünde en fazla 5 yıl var" dedi.

Günümüzde tedarik zinciri yönetimi sadece maliyet avantajı sağlamakla sınırlı değil; dijitalleşme, sürdürülebilirlik ve küresel risklere karşı direnç kazanmak için de kritik bir alan. Türkiye Satın Alma Profesyonelleri ve Yöneticileri Derneği (TÜSAYDER) Yönetim Kurulu Başkanı Meriç Atalay, tedarik zinciri yönetimi ve satın alma süreçlerinin; küresel krizler, yapay zekâ ve ekonomik dalgalanmalar karşısında hızla dönüştüğünü belirtiyor.

"Tüketim alışkanlıkları değişiyor"
Artık sadece maliyet düşürmenin değil, esneklik, verimlilik ve öngörülebilirlik sağlamanın temel hedef haline geldiğini ifade eden Atalay, "Yapay zekâ destekli tahmin modelleri, dijitalleşme ve akıllı tedarik yönetimi, şirketlerin krizlere karşı daha dirençli olmasını sağlarken, stratejik satın alma yaklaşımları ise rekabet avantajını artırıyor. Sürdürülebilir büyüme için verimlilik esas alınmalı, veri odaklı karar mekanizmaları güçlendirilmeli ve tedarik ağları çeşitlendirilerek riskler minimize edilmelidir. Bugünün iş dünyasında, bu dönüşüme uyum sağlayamayan şirketler beş yıl içinde rekabetin dışına itilecek" dedi.

Gümrük tarifelerindeki dalgalanmaların ve emtia fiyatlarındaki ani yükselişlerin, tedarik zincirlerini zorlamaya devam ettiğini vurgulayan Atalay sözlerine şöyle devam etti: "Ocak-Şubat 2025 döneminde kahve fiyatları yüzde 18, şeker yüzde 8, kereste, buğday, kalay ve altın yüzde 7, gümüş yüzde 5 ve soya yağı yüzde 4 oranında artış gösterdi. Tüketici alım gücü düştükçe, tüketim alışkanlıkları da değişiyor. Daha önce büyük ambalajlarla yapılan toplu alımlar, yerini daha düşük gramajlı ama sık sık yapılan alımlara bırakıyor."

McKinsey’in 2024’ün ikinci yarısında yaptığı araştırmaya göre, şirketlerin yüzde 61’inin yapay zekâ entegrasyonlarıyla tedarik zinciri ve envanter yönetimi maliyetlerini son 12 ayda yüzde 10 ile yüzde 20 oranında azalttığını vurgulayan Atalay, "Tedarik zincirinde maliyet baskısı artarken, şirketler müzakereleri daha sert bir zeminde yürütüyor ve yeni tedarikçiler bulmaya yöneliyor. Firmalar ürün tasarımlarında değişiklikler yaparak gereksiz maliyetleri ortadan kaldırma stratejilerine odaklanıyor. Bunu başaran şirketler ya kâr marjlarını arttırarak sermayelerini güçlendiriyor ya da rekabetçi fiyatlarla pazarda pay kapıyor" şeklinde konuştu.

"Global şirketler bu konuda epey yol katetti"
Global şirketlerin yapay zekâ destekli sistemleri kullanarak verimlilik ve tasarruf konusunda ciddi yol katettiklerini belirten Atalay, "Global şirketlerin yüzde 71’i yapay zekayı en az 1 fonksiyonda kullanıyor ve bu oran hızla yükseliyor. Yapay Zekayı tedarik zinciri ve envanter yönetim sistemlerinde kullanan şirketlerin yüzde 61’ ise maliyetlerini yüzde 10’un üzerinde düşürmeyi başardılar. Bu örnekleri ülkemizde üreten ve ülkemizde güçlenen markalarımızla çoğaltmalı ve şirketlerin üretimlerinde sürdürülebilirliğe ve verimliliğe dikkat çekmeliyiz. Bu da ancak şirketler için çağın gerisinde kalmayarak mümkün olacak. 12. Satın Alma ve Tedarik Yönetimi Zirvesi STZ 25’te de ele alacağımız gibi, şirketlerin uzun vadede rekabete uyum sağlayıp öne geçebilmesi için artık tedarik zinciri yönetimi, operasyonel bir süreçten çok stratejik bir rekabet alanı olarak ele alınmalı. Bu zirve bu nedenle yeni gelişmelerin ışığında tüm paydaşlara bir tür acil durum planı sunmuş olacak" şeklinde konuştu.

Yapılan açıklamaya göre, 12’nci Satın Alma ve Tedarik Yönetimi Zirvesi (STZ 25), iş dünyasının en kritik sorularına yanıt vermek için 12 Nisan tarihinde İstanbul’da sektörün önde gelen isimlerini bir araya getirecek. TÜSAYDER tarafından düzenlenecek zirvede, "Şimdi Değişim Zamanı! Hazır Mısın?" temasıyla yeni trendler ve stratejik yaklaşımlar ele alınacak. Zirvede, İrfan Donat, Sencer Solakoğlu ve Ali Ekber Yıldırım’ın moderatörlüğünde Tarım & Hayvancılık Paneli, Khayaia Eylazova ve Gölgen Elkatan’ın sunumuyla PwC EMEA Tedarik Zincirinde Yapay Zekâ Araştırması, Fazıl Oral moderatörlüğünde Yakın Dönem Küresel Risk ve Fırsatlar, Meriç Atalay ve Emre Alkin’in katkılarıyla Ekonomi Paneli ve Dr. Mehmet Sarıdoğan ve Prof. Dr. Oğuz Ergin’in katılımıyla Tedarik Zincirindeki Yapay Zekâ Uygulamaları konuşulacak.

Tedarik zinciri ve satın alma alanında çalışan profesyoneller için yenilikleri takip etme, sektör liderleriyle ağ kurma ve geleceğin iş modellerini keşfetme fırsatı sunan bu zirve, değişime öncülük etmek isteyenler için önemli bir etkinlik olacak. Ücretsiz kayıtlar tusayder.org adresinden yapılabilecek.