İç savaşın 4 yıldır sürdüğü Suriye, gruplar arası çatışmaların arkasından Esed rejimi, muhalifler, IŞİD ve PYD öncülüğündeki Kürt gruplar içinde fiilen 4 alana ayrıldı.
AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, takribî 45 yıldır Suriye’de hüküm devam eden Esed yönetimi, 2011 Mart’ında başlayan muhalif gösterileri dağıtmak için ağır silahlarla müdahale etmesi, tıpkı senenin temmuz, ağustos aylarında muhaliflerin de silahlı direnişe geçmesine sebep oldu. Ordudan ayrılan askerlerin de direniş gruplarına katılmasıyla hür Suriye Ordusu (ÖSO) kurulurken, ilerleyen süreçte çatışmalar, iç savaşa dönüştü.
Bu gelişmelerin arkasından muhalifler, irili ufaklı gruplar arasındaki parçalanmışlığı bitirmek için çatı yapılanmalar altında toplanmaya başladı. 2013’e gelindiğinde bu çerçevede, Özgür Suriye Ordusu, İslami Cephe ve Nusra Cephesi ön plana çıktı.
Muhalifler kıskaca alındı
Muhaliflerden denetim piyasası en geniş bulunan İslami Cephe, Halep şehir merkezinin doğusunu, vilayetin kırsalının ise batısını elinde bulunduruyor. Azez, Maarratul Numan, Cisr eş-Şuğur kırsalı bu şeklinde Türkiye sınırına yakın bölgelerin güvenliğini de İslami Cephe sağlıyor.
İslami Cephe’nin yanı paradigma ÖSO ve Nusra Cephesi ise Humus kırsalındaki Hula ve Rastan bölgelerini, Golan Tepeleri sınırında yer piyasa Kuneytra ve Der’a kırsalını elinde bulunduruyor.
Suriye Genel Devrim Konseyi (SRGC), ÖSO ve Nusra Cephesi'nin, İdlib şehir merkezine düzenlediği birden taarruz ile belde merkezini ele girdiğini duyurdu. İdlib şehir merkezindeki, çatışmalar ise devam ediyor. Muhalifler İdlib'i % ele geçirebilirse Esed güçleri bölgedeki ciddi bir kalesini kaybetmiş olacak.
Muhalif gruplar bununla birlikte başkent Şam belde merkezinin şark bölümü ile Şam kırsalındaki banliyölerde de hakim konumlarını koruyor. Muhalifler bununla birlikte Suriye-Lübnan sınırındaki Kalamun alanında Esed güçlerine ağır kayıplar verdiriyor.
Daha evvela Irak'ta kurulan terör örgütü IŞİD’in Suriye'de ön plana çıkmaya başlamasının arkasından bu örgütün saldırılarıyla da kafa etmek mecburiyetinde kalan muhalifler, vaziyetten faydalanan Esed güçlerinin artan saldırıları karşısında da direnmeye ve kazanımlarını korumaya çalışıyor. Bu gayretler sırasında da kuvvet toplayarak ilerleyişe devam etmeyi hedefliyor.
'IŞİD muhalifleri durdurdu'
Nisan 2013'te Suriye'nin kuzeyinde seri bir biçimde askeri kuvvet kazanmaya başlayan terör örgütü IŞİD, muhaliflerin denetim altında tuttuğu Halep’in şark kırsalını ele geçirdi. Örgütün bu devirde aldığı Rakka ise adeta kalesi durumuna geldi. Böylelikle muhaliflerin Esed güçlerinden aldığı bölgelere saldıran IŞİD, tıpkı sürede muhaliflerin Esed kontrolündeki bölgelerdeki ilerleyişini de durdurmuş oldu.
IŞİD, şu anda Halep şehir merkezinden çekilse de Deyru’z-Zor ve Ebu Kemal kentlerini kontrolü altında tutuyor. teşkilat Kuzey alanında Tel Abyad’ı ele geçirdikten sonra Kobani (Ayn el Arap) cephesini açtı. IŞİD Kobani cephesi dışında PYD ve birtakım Kürt gruplarla Kamışlı kırsalındaki Tel Hamis ve Mebruka cephelerinde de savaşıyor.
Bu cepheler dışında Halep kırsalında da IŞİD ile muhalifler içinde süre vakit şiddetli çatışmalar çıkıyor.
Esed güçleri mevzilerini koruyor
Ekim ayı sebebi ile Esed güçleri Lazkiye şehir merkezi ve kırsalında, Tartus, Hama, Humus ve Şam şehir merkezlerinde etkinliğini sürdürüyor. Suriye rejimi savaşta kritik ciddiyete sahip bulunan Hama-Şam hattını elinde bulundurarak, muhaliflerin saldırılarına karşı en ciddi mevzisini elinde bulunduruyor.
'Esed'in adacıkları'
Suveyda ve Tedmur bu şeklinde nüfusun az bulunduğu çöl arazilerinde de halen otoritesi bulunan Esed rejimi bununla birlikte hava yoluyla takviye destek sağladığı 'adacık' biçiminde kalmış küçük yerleri de kontrolü altında tutuyor. Bu bölgeler içinde Halep şehir merkezinin garp bölümü ve Sefira bölgesi, Halep’in garp kırsalındaki Nubl, İdlib kırsalındaki Vadiu’d-Dayf ve Ebu’z-Zuhur askeri hava üsleri ve IŞİD kuşatması altında kalan Haseke ve Deyru’z-Zor askeri hava üsleri yer alıyor.
Kürt nüfusun yoğunlukla yaşadığı Haseke kırsalı ve Kamışlı kenti ile ülkenin kuzeybatı ucunda bulunan Afrin bölgesi Kürt silahlı grupların kontrolü altında bulunuyor. Söz konusu gruplar halen Kobani’yi IŞİD’e karşı savunuyor.
Sınır Kapıları
Suriye-Türkiye sınırında yer piyasa Keseb ve Kamışlı kapısı ile Irak sınırındaki El-Velid ve Ürdün'le Nassib ve Lübnan’a açılan Masnaa kapıları, Esed yönetiminin elinde bulunurken, Türkiye’ye açılan Babu’l Hava, Babu’s-Selame ile Golan Tepelerindeki Kuneytra ve Ürdün’e sınırındaki Der’a kapıları muhaliflerin kontrolünde bulunuyor.
Terör örgütü IŞİD ise Suriye-Irak sınırındaki Ebu Kemal, Türkiye sınırında ise er-Rai, Cerablus ve Tel Abyad kapılarını elinde tutuyor.
Türkiye sınırındaki Darbasiya, Irak’a açılan Simalka ve Yarubiya kapıları ise Kürt grupların kontrolünde bulunuyor.