Amerikalılar, ülkelerinin iç ve hariç siyasetteki tarafını saptamak için yarın sandık başına gidiyor ama özellikle yarışın kıran kırana süreceği 9 eyalet, ABD Kongresi'nin politik duruşunda kaderi belirleyecek. 

ABD'de seçmenler 435 üyeli Temsilciler Meclisi'nin tamamı, Senato'nun 36 sandalyesi ve 38 eyaletin valisi ile eyalet meclisleri üyelerini saptamak için oy kullanacak. 

 Kongre'nin Temsilciler Meclisi kanadında çoğunluğu elinde bulunduran Cumhuriyetçiler için seçimlerde Kongre'nin bu kanadı için bu tablonun değişmesi beklenmiyor. Seçimlerin ana alaka odağı olması beklenen Senato kanadında ise hal farklı. 100 üyeli Senato'da şu anda, 53 Demokrat senatör ve Demokratlarla devinim eden 2 üyeye rağmen Cumhuriyetçilerin 45 sandalyesi bulunuyor. 

Bu noktada Cumhuriyetçilerin seçimlerde Senato'daki 45'e karşı 55'lik dengeyi lehlerinde bozarak üstünlüğü ele geçirebilmek için 6 sandalyeyi Demokratların elinden alması, Demokratların ise üstünlüğü korumak için buraları kaybetmemesi gerekiyor. Anketlere bakıldığında genel beklenti, Cumhuriyetçilerin bunu muhtemelen başaracağı yönünde. 

-Kongre'de üstünlük tek partide toplanabilir

Cumhuriyetçiler, beklendiği bunun şeklinde Şayet Senato'da da ekseriyet parti olmayı başarırsa Kongre'nin her iki kanadında da üstünlüğü eline almış olacak. Bu da ABD Başkanı Barack Obama'nın başkanlığının son 2 yılında karşısında muhalif bir Kongre'yi bulması ve ajandasını yaşama geçirmede daha da zorlanması anlamına gelecek.

Seçimlerin bir manada Obama yönetimine yönelik bir referandum özelliği taşıyacağı görüşü de bilhassa Cumhuriyetçi çevrelerce sıkça dile getiriliyor.

Senato seçimlerine sahne olacak sandalyelerin dağılımına bakıldığında, belirlenecek sandalyelerin şu anda 15'i Cumhuriyetçilerin, 21'i ise Demokratların elinde.

Demokratların daha çok İskemle korumak zorunda olmalarının yarattığı zorluk, partinin elindeki bu 21 sandalyenin mühim bir kısmının geleneksel şekilde Cumhuriyetçi eğilimli eyaletlerde olması ve bunun beraberinde seçimlerin Obama'nın ülkedeki popülaritesinin yüzde 40'lara kadar indiği bir çağa rastlaması bunun şeklinde faktörler, Cumhuriyetçileri daha avantajlı konumda gösteriyor. Bunlara ilaveten, Cumhuriyetçiler, Çay Partisi hareketinin tesirli bulunduğu 2010  ve 2012'deki seçimlerin aksine, seçimlere ilk kere namzet olanlar yerine daha deneyimli adaylarla sahneye çıkıyor.

Ancak Demokratlar iki sene önceki başkanlık seçimlerine dikkati çekerek ve son dakikaya kadar Obama ile Cumhuriyetçi rakibi Mitt Romney arasındaki farkın da az olduğunu fakat sonrasında vatandaşın sandık başına gittiği gün ibrenin yüzde yüz Obama'ya döndüğünü hatırlatarak, Kongre seçimlerinde umutlu kalmayı sürdürüyor. 

-9 eyalette kıran kırana yarış

Seçimlerde yarışacak eyaletlerin çokluğuna rağmen, sırf birkaçından alınacak netice Senato'daki parti dağılımının kaderini belirleyecek. 

Şu anki duruma göre, Cumhuriyetçilerin West Virginia, South Dakota ve Montana'yı almasına kati gözüyle bakılıyor. 9 eyaletin ise Senato'da hangi partinin çoğunluğu eline geçireceğinde kilit ciddiyete sahip olabileceği belirtiliyor. Bu 9 eyalet, Colorado, Kansas, Iowa, New Hampshire, Alaska, Arkansas, Louisiana, Georgia ve North Carolina. 

Bu eyaletlerden sırf New Hampshire (NH) ve North Carolina'da (NC) şu anda zaten Senato'da sandalyeyi elinde bulunduran Demokrat Jeanne Shaheen (NH) ve Demokrat Kay Hagan (NC) anketlere göre yarışta önde görünüyor. Kalan eyaletlerden Colorado ve Iowa kritik çünkü bu iki eyalette anketler birbirine çok aşırı yakın netice veriyor ve dolayısıyla seçimlerin kıran kırana geçmesi bekleniyor.

Colorado'da koltuğunu korumaya çalışan Demokrat Senatör Mark Udall'in işi basit değil, eyalette Obama'nın popülaritesi epey bir düşük ve Udall'ın seçmenlerini motive etmede zorlandığı anlatım ediliyor. Cumhuriyetçi rakibi Cory Gardner daha avantajlı durumda. 

Iowa'da da Demokrat senatör Tom Harkin'in emekli olması, Cumhuriyetçilerin burayı amaç almasına neden oldu. Eyalette şu anda anketlere göre Cumhuriyetçi namzet Joni Ernst, Temsilciler Meclisi üyesi rakibi Bruce Braley'nin az farkla önünde.

Senato'da şu anda Cumhuriyetçiler sebebi ile temsil edilen Georgia ve Kansas eyaletlerinden alınacak neticeler da mühim olacak. Georgia'da ibre eski senatör Sam Nunn'un kızı Michelle Nunn'a karşı eski Reebok CEO'su David Perdue'dan yana görünüyor ancak son anketlere kıyasla aradaki ayrım azaldı ve dolayısıyla yarışın yakın geçmesi öngörülüyor.

Kansas'ta ise Demokrat namzet Chad Taylor'ın önceki ay yarıştan çekilmesinden sonra seçimler Cumhuriyetçi senatör Pat Roberts ile müstakil namzet Greg Orman içerisinde geçecek. Anketlere kıyasla burada da kocaman bir çekişme yaşanacak gibi. Orman'ın ipi göğüslemesi halinde, müstakil senatör şekilde hangi partiyle devinim edeceği tercihi Senato'da partilerin dağılımında kilit ciddiyet taşıyacak.

Alaska, Arkansas ve Louisiana'da da Demokrat senatörler sandalyelerini korumaya çalışacak ancak bu 3 eyalette de Cumhuriyetçi adaylar anketlere kıyasla önde görünüyor.

Valilik seçimlerinde de bilhassa Florida eyaletindeki yarış medyada geniş yer buluyor. Büyük çekişmeye sahne olması beklenen yarış, şu anki vali Cumhuriyetçi Rick Scott ile 2007-2011 yılları içerisinde eyalette Cumhuriyetçi Parti'den valilik yapan ancak şimdi Demokrat Parti'ye geçen Charlie Crist içerisinde geçecek.

Yakından izlenen bir başka valilik seçimi de Wisconsin'de olacak. Eyaletin, şu anki Cumhuriyetçi Vali Scott Walker ile Demokrat Mary Burke içerisinde kıran kırana bir yarışa sahne olması bekleniyor. Walker'ın seçimi kazanması biçiminde başkanlık seçimlerine namzet olabileceği, hatta başkan yardımcılığı için de isminin geçebileceği yorumları yapılıyor.

Temsilciler Meclisi'nde de şu anda 233 Cumhuriyetçi, 199 Demokrat organ bulunurken, 3 İskemle de boş. Seçimlerde Cumhuriyetçilerin 8 ila 15 İskemle daha kazanması öngörülüyor.

- Kongre üyeleri nasıl seçiliyor?

Temsilciler Meclisi ve Senato, hemen hemen eşit yetkilere sahip olmakla birlikte üyelerin seçilme yöntemi biraz farklı.

Temsilciler Meclisindeki her İskemle eyaletlerde bir alanı temsil ediyor ve her organ ekseriyet kuralı çerçevesinde kendi sahasından tek mümessil şekilde seçiliyor. Mecliste sandalyeler eyaletlerin nüfuslarına kıyasla dağıtılıyor fakat 50 eyalet için daima en az bir İskemle bulunuyor.

Örneğin Alaska’nın nüfusu çok aşırı az bulunduğu için Mecliste sadece bir sandalyeye sahipken, California’nın nüfusu en kalabalık eyaletlerden bir tanesi şekilde 53 sandalyesi bulunuyor. Her 10 yılda bir yapılan nüfus sayımlarından sonra, eyaletlerin nüfus sayımlarındaki değişikliklere kıyasla bir eyaletin İskemle sayısı yine belirleniyor.

Üyelerin daha çok seçmeni yani tüm eyaleti temsil etmek ve nüfusa bakılmaksızın her eyaletin eşit biçimde temsil edilmesini sağlamak üzere kurulan Senato'da ise küçük eyaletler de büyükleri kadar etkili çünkü onlar da iki senatörle temsil ediliyor.

Senatörler direk eyaletlerindeki seçmenler sebebi ile seçiliyor. Her eyaletin değişik senelerde 6 yıl için seçilen 2 senatörü bulunuyor. Senatonun üçte bir tanesi her iki yılda bir yine seçiliyor. Bir eyaletten en çok oyu piyasa namzet senatör seçiliyor.