TÜVTURK verilerine göre, bu yılın ilk 6 ayında muayeneye giren araçların yüzde 32,8’i ilk muayenesinden “ağır kusurlu” ve “emniyetsiz” sayılarak geçemezken, yüzde 64,9’u “hafif kusurlu”, yüzde 2,2’si ise “kusursuz” bulunarak muayeneyi geçti.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın denetiminde hizmet veren TÜVTURK, bu yılın ilk 6 ayında 3,4 milyon araca muayene, 1,1 milyon araca da egzoz gazı emisyon ölçüm hizmeti verdi. Ücretsiz muayene tekrarları ve tespitle birlikte toplam muayene sayısı 5,8 milyona yükseldi.

Yüzde 32.8’i sınıfta kaldı

2009 yılında araçların yüzde 42’si ilk muayenesinden “emniyetsiz” ve “ağır kusurlu” bulunarak geçemezken, bu oran, 2011’de yüzde 36,6, 2012’de ise yüzde 34,8’e düşmüştü. Bu yılın ilk yarısında araçların yüzde 32,8’i ilk muayenelerinden “emniyetsiz” ve “ağır kusurlu” sayılarak geçemedi. Böylece ilk muayeneden geçemeyen araç oranı, son 3 yılda önemli ölçüde azaldı.

Frenler ağır kusurlu

Araçların muayeneyi geçememe nedenlerinin başında fren sistemine bağlı kusurlar yer aldı. Her 5 araçtan birinde fren kusuru tespit edildi. Diğer muayeneden geçememe nedenleri, sırasıyla aydınlatma ve hareketli aksamlardaki sorunlar olarak belirlenirken, muayeneden geçemeyen araçların yüzde 98’i ikinci haklarında kusurlarını gidererek muayeneden geçebildi.

En çok motosikletler kaçtı

Öte yandan muayeneye gelmeme oranları bu yılın ilk 6 ayında yüksek seyretti. Yasal olarak zorunlu olmalarına rağmen binek araçların yüzde 20’si süresi içinde muayeneye gelmedi. Ağır vasıtalarda bu oran yüzde 34 oldu. Muayeneye gelme oranının en düşük olduğu araçlar motosikletler oldu. Onu traktörler izledi.

Buna göre, muayene kaçağı oranı, motosikletlerde yüzde 82, traktörlerde ise yüzde 78 olarak gerçekleşti. Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından mayısta “muayenesiz araçlara” gönderilen mektuplar sayesinde traktörlerin muayeneye gelme oranı arttı.

Yarısı geç geliyor

Muayeneye zamanında gelen araç oranı, 2011’de yüzde 40, 2012’de yüzde 43 iken, 2013 yılının ilk yarısında yüzde 48’e çıktı. Bu gelişmeye karşın araçların hala yüzde 52’lik kısmı muayenelerine gecikmeli geliyor. Örneğin muayenesi 6 ay kadar geciken binek araç yaklaşık 50 lira, ağır vasıta ise yaklaşık 65 lira fazladan gecikme bedeli ödüyor.

Ticari araca her yıl muayene

Türkiye’de hususi veya resmi binek otomobillerin ilk 3 yaş sonrasında 2 yılda bir, ticari araçların ise ilk yaş sonrası her yıl periyodik araç muayenesine gelmesi gerekiyor. Motosikletler ilk üç yaş sonrasında her iki yılda bir, traktörler ise ilk üç yaş sonrasında her üç yılda bir muayene ediliyor.

En büyük sorun servislerde

Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Genel Sekreteri Özgür Tezer, lastik ve frenlerdeki sorunlar sebebiyle araçların muayenelerden geçemediğini, ağır kusurlu sayıldığını söyledi. Bu durumun servislerdeki sorundan kaynaklandığına işaret eden Tezer, “Servislerimiz hâlâ kalitesiz yedek parça ve özensiz işçilik gibi sorunlara sahip.

TÜVTURK’ün araç bağlama yetkisi yok. Fakat ağır kusurlu olarak gönderilen ve 1 ay içinde geri gelmeyen araçlar trafiğe bildiriliyor. Çevirmelerde polis bu araçları bağlıyor” dedi. Kalitesiz yedek parça Mevcut Trafik Sigortası sisteminin de kalitesiz yedek parçaya yönelttiğini ifade eden Tezer, şöyle devam etti:

“Mevcut sistemde sigorta karşıdaki aracı ödüyor. Dolayısıyla kalitesiz parça kullanmaktan kaçınmıyor. Fakat 1 Ocak 2014’ten itibaren Trafik Sigortası sistemi değişiyor. Artık sigortalar kendi araçlarını ödeyecek. Sigortacılar da müşterilerini memnun etmek için kaliteli yedek parça ve işçiliğe yönelecek.”

İnternetten ücretsiz randevu hizmeti

TÜVTÜRK randevulu muayene hizmetini internet sitesi üzerinden ücretsiz sunuyor. Şu anda 81 ilde randevuyla araç muayene hizmeti alınabiliyor. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerde araç muayenelerinin yüzde 85’i randevuyla yapılıyor. Günlük ortalama 18 bin randevu alınıyor ve vatandaşların yaklaşık yüzde 90’ı randevu saatine riayet ediyor. 

BUGÜN