Birleşmiş Milletler (BM) Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulu Başkanı Emine Erdoğan, BM’nin bugün gerçekleşecek 30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü özel etkinliğinde konuşmak yapmak üzere geldiği New York’ta, BM Genel Merkezi’nde açılan "Sıfır Atık Enstelasyon Sergisi"ni ziyaret etti.
Emine Erdoğan’ın BM binasının bahçesinde Sıfır Atık Vakfı ve BM Habitat ve BM Çevre Programı (UNEP) işbirliği ile düzenlenen sergi ziyaretine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, BM En Az Gelişmiş Ülkeler, Denize Erişimi Olmayan Gelişmekte Olan Ülkeler ve Küçük Ada Ülkeleri Ofisi Yüksek Temsilcisi Rabab Fatima, BM Genel Sekreter Yardımcısı Ligia Noronha, Sıfır Atık Danışma Kurulu üyeleri, modacılar ve diplomatik misyonların temsilcileri eşlik etti. 30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü kapsamında hazırlanan ve 11 Nisan’a kadar sanatseverlerle buluşacak olan sergiyi gezen Emine Erdoğan, tüm alanları gezerek bilgi aldı.

Sergi "Yeterince Var" mesajı veriyor
30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü 2025’in ana teması olan "moda ve tekstilde sıfır atık"ı baz alan sergi, Sıfır Atık Günü kapsamında farkındalık sağlamayı amaçlıyor. İnsanların yeterince kaynak ve ürünü bulunduğunu ve bu nedenle tüketim alışkanlıklarını azaltabileceği mesajını veren sergi, aynı zamanda değişim için yeterince çözüm, bilgi ve insan bulunduğunu, bu nedenle daha iyi bir geleceğin mümkün olduğunu vurguluyor. Serginin merkezinde yer alan ve sanatseverlerin yoğun ilgisini çeken "Yeterince Var" heykeli, dünya genelinde üretilen tekstil atığını temsil ediyor. Heykelin içerisinde yer alan tekstil atıkları ise serginin gezilebildiği süre içinde dünyada oluşan tekstil miktarını gösteriyor. Ziyaretçilerin içine girebildiği ve tavan ve zeminine yerleştirilen aynalar sayesinde "tekstil atıklarının sonsuzluğunu hissedebildiği" eser, atık miktarını soyut rakamlar olmaktan çıkarıp ziyaretçilerin doğrudan deneyimleyebileceği somut bir gerçekliğe dönüştürüyor. Burada kullanılan tüm tekstil atıkları ise etkinlik sonrasında geri dönüşüm için bağışlanıyor.

Sergide farklı mesajlar içeren 9 alan bulunuyor
"Yeterince Var" heykelinin çevresi ise aynı zamanda 9 farklı alandan oluşan bir "yolculuk" sunuyor. Bu "yolculuk", dünyanın mevcut durumunu, tekstil atığının bu tablo içindeki yerini, bireysel ve kolektif roller ile geleceğe dair mevcut çözüm yollarını anlatıyor. Sergideki ilk alan olan "Gerçeklik Alanı", "Dünyamız Boğuluyor" mesajıyla gerçek görüntüler, veriler ve seslerle desteklenen bir deneyim sunarak, ziyaretçilerin içinde bulunulan durumun ciddiyetini ve ağırlığını doğrudan hissetmesi hedefleniyor. Burada yer alan bilgilerde kirliliğin her yıl 9 milyon insanın hayatına mal olduğu, bunun son 20 yılda yüzde 66’lık bir artış gösterdiğine dikkat çekiliyor.
"Değişim bizim elimizde" mesajını veren "Etkileşimli Deneyim Alanı"nda ise ziyaretçilerin interaktif bir sistemle üzerlerine basıp veri ve görsellerle bilgi edinebileceği "Denizler, İnsan, Hayvanlar, Hava, Su ve Toprak" kelimeleri yer alıyor. Ziyaretçiler, "Bilgilendirme Alanı"nda ise kendilerini karşılayan ekranlarda tekstil atıklarıyla ilgili çarpıcı gerçeklerle karşılaşıyor. Ziyaretçilere sunulan çarpıcı bilgilerde 90 dakikalık futbol maçı izlerken 5 bin 400 çöp kamyonu dolusu tekstil atığının çevreye bırakıldığı, her yıl tekstil endüstrisinin 215 trilyon litre su kullandığı, bunun 86 milyon olimpik yüzme havuzuna eşdeğer olduğu, her yıl dünya genelinde 92 milyon ton tekstil atığı üretildiği ve bunun 9 bin 109 Eyfel Kulesi’nin ağırlığına eşdeğer olduğuna dikkati çekiliyor.
"Yüzleşme Alanı"na adım atan ziyaretçiler ise bireysel rolün etkisiyle yüzleşiyor. Bu alanda önce ziyaretçileri güzel ve renkli bir dünya manzarası karşılıyor. Ancak alana adım atan ziyaretçiler, "o dünyanın içinde atık plastik ve tekstil parçalarından oluşan kendi silüeti"yle karşılaşıyor ve kendi etkisini doğrudan görme imkanı buluyor. Burada ziyaretçilere "Kabul etmesi zor ama bu tablonun bir parçası hepimiziz" mesajı aktarılıyor.
"Çözümdeki Yerimiz" alanında ise misafirler, dokunmatik ekranlarla günlük kıyafetlerinin çevreye etkisini, su tüketimi üzerinden çarpıcı şekilde görmüş oluyor. Bu alanda ziyaretçilere "Azalt. Sahip olduklarının değerini bil. Sadece ihtiyacın olanı satın al. Ve uzun soluklu olacak kaliteli ürünleri önceliklendir" mesajı veriliyor.
"Ekran Deneyimi" alanında yer alan ekranla ise "Yeniden Kullan" mesajı aktarılan ziyaretçilere, yeniden kullanmanın önemi hatırlatılıyor ve bunun dünya üzerindeki etkisi gösteriliyor.
"Geri Dönüşüm Yolculuğu" alanında dört taraflı ekranlarla karşılanan ziyaretçiler, günlük hayatta kullanılan kıyafetlerinin geri dönüşüm sürecine görsel yolculukla tanık oluyor.
"Yeniden Düşün" mesajıyla "Yansıma ve Taahhüt Alanı"nda ziyaretçileri "sıfır atık yaşam tarzına uygun" bir gardırop karşılıyor. Ziyaretçilere gardırobun karşısında yer alan Sıfır Atık Deklarasyonu’nu QR kod aracılığıyla imzalama imkanı tanınıyor.
Son olarak "İyi Uygulamar Alanı"nda "Değişim bizimle başlar, bu bir ütopya değil, gerçek ve mümkün" mesajıyla karşılaşan ziyaretçilere, dünya genelinde başarıyla uygulanmış sıfır atık ve geri dönüşüm projelerinden örnekler sunuluyor.
Sergide yer alan farklı teknolojiler, deneyim alanları ve fiziksel yerleştirmeler de ziyaretçilerin mevcut durumu görmelerini ve sıfır atık yaşam biçimine yönelik adım atmalarını teşvik etmeyi amaçlıyor.

Sıfır Atık Hareketi’ne ilham veren en iyi uygulamalara ödül
Bu bölümde ise ziyaretçilere Emine Erdoğan Sıfır Atık Uluslararası Ödülü hakkında bilgi sunuluyor. Emine Erdoğan’ın öncülüğünde sıfır atık alanında küresel ölçekte ilham veren uygulamaları tanımak ve teşvik etmek amacıyla oluşturulan bu ödül, Sıfır Atık Vakfı tarafından Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) ve Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Programı (UN Habitat) işbirliği ile hayata geçirilmişti. Ödül, dünyanın dört bir yanındaki bireylerin, kurumların ve toplulukların hayata geçirdiği sıfır atık uygulamalarını görünür kılmayı, teşvik etmeyi ve yaygınlaştırmayı amaçlıyor.